واحد کنترل کیفیت و آزمایشگاه ها :
واحد کنترل کیفیت و آزمایشگاه های کارخانه ، به‌عنوان یکی از ارکان کلیدی در تضمین کیفیت محصول ، نقشی حیاتی در نظارت مستمر بر کل زنجیره تولید فولاد ایفا می‌کند. این واحد با بهره‌گیری از تجهیزات تخصصی و کارشناسان با تجربه ، وظیفه کنترل کیفیت مواد اولیه ، پایش فرآیند های میانی و تأیید نهایی محصولات را برعهده دارد.
ساختار این واحد شامل بخش‌های زیر است :
- _ آزمایشگاه فولادسازی
- _ کنترل کیفیت محصولات تولیدی
- _ آزمایشگاه مرکزی
آزمایشگاه فولادسازی :
در این بخش ، نمونه‌هایی از مراحل مختلف فرآیند ذوب و ریخته‌گری شامل کوره قوس الکتریکی (EAF)، کوره پاتیلی (LF)، تاندیش و شمش نهایی برداشت شده و مورد تحلیل دقیق شیمیایی قرار می‌گیرند .این آنالیزها با استفاده از تجهیزات پیشرفته‌ای مانند:
- _ اسپکترومتر نشر نوری ( OES - Optical Emission Spectrometer )
- _ دستگاه XRF فلورسانس پرتو ایکس
انجام می‌شود تا از انطباق ترکیب شیمیایی مذاب با گریدهای مورد نظر مشتری و استانداردهای بین‌المللی اطمینان حاصل گردد. همچنین نمونه‌های سرباره تولیدی در واحدهای LF و EAF به منظور پایش عناصر مزاحم ، بررسی رفتار نسوز و راندمان حرارتی ، به‌صورت منظم توسط دستگاه XRF آنالیز می‌شوند .
کنترل کیفیت محصولات تولیدی :
پس از پایان فرآیند ریخته گری ، شمش های تولیدی توسط کارشناسان کنترل کیفیت ، بر اساس گرید ، سایز و مقطع کد گذاری ، تیپ بندی و بازرسی می‌شوند .
بازرسی‌های انجام‌شده شامل کنترل دقیق عیوب سطحی در حالت داغ و سرد است که مواردی مانند ترک ، پوسته‌شدن ، ناصافی ابعاد ، لبه پریدگی و شکستگی را در بر می‌گیرد.
ناظران کیفیت ، بر فرآیند های چیدمان ، لیبل گذاری ، تطبیق مشخصات با سفارش مشتری ، و بارگیری نیز نظارت کامل دارند .
همچنین در صورت نیاز ، نمونه برداری تصادفی جهت انجام تست‌های تکمیلی آزمایشگاهی انجام می پذیرد.
آزمایشگاه مرکزی :
آزمایشگاه مرکزی ، نقش پشتیبان و تکمیلی در کنترل کیفی مواد اولیه ، افزودنی ها و نمونه های میانی تولید را ایفا می‌کند. این بخش از زیر واحد های زیر تشکیل شده است :
1. کنترل کیفیت مواد اولیه
کلیه مواد ورودی نظیر آهن اسفنجی خریداری شده ، فرو آلیاژها ، آهک ، دولومیت ، کلسیم آلومینات ، کک و CPC توسط پرسنل نمونه بردار برداشت شده و جهت بررسی های فیزیکی و شیمیایی به آزمایشگاه منتقل می‌گردند.
2. آزمایشگاه فیزیک
در این بخش ، آماده سازی نمونه ها برای آزمون های بعدی انجام می‌شود که شامل :
- _ خردایش و پودر کردن
- _ الک و توزیع دانه بندی
- _ کد گذاری نمونه ها
- _ اندازه گیری چگالی بالک
3. آزمایشگاه شیمی
این بخش مسئول انجام آنالیزهای شیمیایی دقیق بر روی نمونه های آماده شده از مواد اولیه و محصولات تولیدی است .
برای نمونه های آهن اسفنجی ، پارامترهایی مانند درصد آهن کل ، آهن فلزی ، کربن و گوگرد اندازه گیری می‌شود .
آنالیز کربن و گوگرد با استفاده از دستگاه های دقیق و صنعتی زیر انجام می‌شود :
- LECO CS Series _
- ELTRA CS Series _
این دستگاه‌ها با فناوری احتراقی ، مقادیر کربن و گوگرد را با دقت بسیار بالا در مواد فلزی و معدنی اندازه گیری می‌کنند و نقش مهمی در پایش کیفیت آهن اسفنجی ، فرو آلیاژها ، CPC و سایر افزودنی ها دارند.
4. آزمایشگاه XRF
در این بخش ، آنالیز عنصری نمونه های جامد پودری به روش فلورسانس پرتو ایکس انجام می‌شود.
آماده‌سازی نمونه‌ها با دو روش :
- _ پرس ( Pelletizing )
- _ فیوژن ( Fusion )
- انجام شده و دقت بالایی در شناسایی عناصر اصلی و مزاحم در مواد مختلف مانند سرباره ، فروآلیاژ ، کلسیم آلومینات و آهک فراهم می‌سازد.
5. آزمایشگاه آب
کیفیت آب صنعتی مورد استفاده در بخش های مختلف تولید ، به‌صورت روزانه و برنامه ریزی شده پایش می‌شود . حدود ۴۰ نمونه در روز از بخش هایی نظیر فولاد سازی ، احیا ، خنک کاری و تصفیه خانه برداشت شده و از نظر رسوب گذاری ، خورندگی و ترکیب شیمیایی بررسی می‌گردند .
جمع‌بندی
واحد کنترل کیفیت و آزمایشگاه های کارخانه ، با تکیه بر زیر ساخت های آزمایشگاهی پیشرفته ، تجهیزات دقیق و تیم های متخصص ، تضمین کننده تولید فولاد با کیفیت بالا ، پایدار و قابل رقابت با استانداردهای جهانی می‌باشد.
